កំណាព្យ

អង្គរបស់បណ្ឌិត 

ពាក្យបាលីជាបោរាណាចារ្យ

          សុ-ចិ-បុ-ភា-វិ-លិ-មុត្តោ     ន​ ហិ សោ បណ្ឌិតោ ភវេ

       ធរន្តោ ឆ ឥមេ ធម្មេ        បុណ្ណចន្ទោវ សោភតិ ។

          សុ-មានក្នុងនរជនណា                        ព្យាយាមសិក្សាយ៉ាងហ្មត់ចត់

        ចិ-ត្រិះរិះគិតយ៉ាងប្រាកដ                       ត្រិះរិះកំណត់យ៉ាងត្រឹមត្រូវ​។

          បុ-ដេញដោលចោទជាពាក្យសួរ          លើកនូវសំនួរដែលមាននូវ

          ក្នុងចិត្តជាមន្ទិលដ៏សែនជ្រៅ                  អាចបើកជាផ្លូវឲ្យយល់បាន ។

          ភា-ជួយបង្រៀនឬក៏ប្រាប់                    តាមក្បួនតាមច្បាប់ជាលំអាន

          ដល់អ្នកដទៃឬមិត្តកល្យាណ                  នាំឲ្យថ្កើងថ្កាននូវបញ្ញា ។

          វិ-វិនិច្ឆ័យយ៉ាងលម្អិត                              ត្រិះរិះពិនិត្យពិចារណា

          នូវពាក្យដែលខ្លួនបានសិក្សា                  នាំកាត់សង្កាទាំងនេះបាន ។

          លិ-ពេលរៀនឬធ្វើការ                           ត្រូវតែកត់ត្រាពាក្យប៉ុន្មាន

          កុំអាងសញ្ញាខ្លួនចាំបាន                          ក្បួនច្បាប់លំអានជាគ្រូពិត ។

          នរជនមានធម៌ទាំង៦                              នេះអាចលើកស្ទួយជាបណ្ឌិត

          រុងរឿងចែងចាំងក្នុងជីវិត                        មិនវិបរិតវិបល្លាស ។

          ព្រះចន្ទពេញបូណ៌មី                               មានរស្មីចែងចាំងរះ

          ពន្លឺភ្លឺចែងច្បាស់                                      មានឱភាសពេញលោកា ។

          នរជនជាបណ្ឌិត                                      ភ្លឺមែនពិតដោយបញ្ញា

          រុងរឿងក្នុងលោកា                                   សែនអស្ចារ្យជាងព្រះចន្ទ ។

អត្ថន័យរបស់ពាក្យ

          សុ-សុត                                             =ការស្តាប់, ការរៀន

          ចិ-ចិន្តន                                             =ការត្រិះរិះគិត

          បុ-បុច្ឆន                                             =ការសាកសួរ

          ភា-ភាសន                                  =ការពោលបង្រៀន

          វិ-វិនិច្ឆយ                                          =ការពិចារណា

          លិ-លិខន                                         =ការសរសេរ, ការកត់ត្រា ។

                                                              បានដកស្រង់ចេញពីកំណាព្យរបស់គ្រូ៖ ធម្មានន្ទ

ចាស់សម័យថ្មី

ចាស់ខ្មែបូរាណមានចិត្តសុភាព	ចាស់ទុំចិត្តរាបមាយាទប្រពៃ
មិនដូចចាសខ្មែរនាសម័យថ្មី	ចាស់ណង់ឃើញស្រីងាកសឹងបាក់ករ	។
ខ្លួនចាស់ចិត្តព្រើលលបមើលតែក្មេង	ធម៌អាថ៌វង្វេងត្បិតចាស់សក់សរ
ធ្វើខ្លួនឥតទាស់កម្លោះអង្វរ	មើលឃើញស្រីល្អឈរស្រក់ទឹកមាត់	។
ធ្វើឫកដូចក្មេងលេងសុទ្ធឡានថ្មី	សប្បាយភ្លេចយាយនៅឯវត្ត
ចាស់នេះចាស់ណង់ចង់គេចវត្ត	ចាស់ហ្នឹងប្រាកដអវិជ្ជា	។
ដើរលេងហ៊ឺហាឡានដូរម៉ូដ	ចាយលុយរាប់កោដិតែនិងស្រី
សប្បាយភ្លេចខ្លួនពួនភ្លេចយាយ	ចាយអស់ប្រាក់ស្រីសុំបាយបាយ	។
តាអើយឈប់ទៅចៅសុំអង្វរ	តាមានសក់សរអាសូរដល់យាយ
តាឈប់ដើរលេងនាំក្មេងមើលងាយ	អាសួរតែយាយមានចិត្តស្មោះសរ	។
តារាំនិងក្មេងជ្រែងជើងចង់ដួល	ភ្លេងរ៉ក់អែនរ៉ូលតាស្រែកបន្ទរ
ភ្លេចបទសារ៉ាវ៉ាន់លេងតែឌីស្កូ	តាស្រែកបន្ទររាំទន់ជើងដៃ	។
ធ្វើករងិកង៉ក់ដូចព្រាប សុវត្ថិ	រាំញ៉ាក់កន្ត្រាក់លើកជើងខ្លៃ ៗ
តារាំបទរ៉ក់កាច់ក្មេងសម័យ	រាំចង្វាក់ថ្មីជាមួយស្រីស្អាត	។
ដោយៈ ឈន់ សុទ្ធិពង្ស។  បទកំណាព្យនេះតែងតាមអត្ថន័យរបស់លោក ស៊ិន ដារាវុដ ឱវាទព្រះពុទ្ធ

ព្រះពុទ្ធឱវាទបីប្រការ	ទុកជាសាសនាព្រះជិនស្រី
ប្រដៅសត្វលោកទាំងប្រុសស្រី	បានសុខសួស្តីដូចប្រាថ្នា	។
ទីមួយហាមសាងអំពើរបាប	លាមកឆ្អេះឆ្អាបគ្រប់អាត្មា
ដូចជនជាប់គុកគួររអា	បានមានផល្លាគួរស្មាលា	។
កុំសាងអាក្រក់នាំក្តីទុក្ខ	បាបជាជង្រុកកម្មវេរា
បីដូចស្រមោលយើងគ្រប់គ្នា	តាមគ្រប់វេលាទាំងយប់ថ្ងៃ	។
ទីពីរត្រូវសាងអំពើល្អ	កុសលបវរអចិន្ត្រៃយ៍
សន្តោសសង្គ្រោះអធ្យាស្រ័យ	ការមានតម្លៃត្រូវខ្ញីឃ្មាត	។
សាងល្អជាថ្នូរដូរយកសុខ	ជាស្បៀងកប់ទុកកុំរវាត
ជាតិនេះជាតិក្រោយគ្មានទុក្ខបៀត	បុណ្យជួយគ្រប់ជាតិដល់និពាន	។
ទីបីអប់រំទូន្មានចិត្ត	ឱ្យល្អប្រណីតមិនបំពាន
កុំល្មោភចង់បានមិនខ្មាសអៀន	សន្តោសត្រូវរៀនមានមេត្តា	។
ចិត្តជាប្រមុខជាប្រធាន	ទប់ចិត្តទើបមានក្តីសុខា
កុំបីភ្លើតភ្លើនក្នុងទោសា	ពាលាមោហាអបាយមុខ	។
ឱវាទទាំងបីត្រូវចងចាំ	ធ្វើតាមបណ្តាំព្រះផ្តាំទុក
គ្រប់ពេលវេលាជាត្រីមុខ	យើងពិតបានសុខសាន្តរៀងអើយ
ដោយ ភិក្ខុ វ៉ង់ សុភស្ត ខ្ញុំបាទ ឈន់​ សុទ្ធិពង្ស បានទទួលការអនុញ្ញាតឱ្យផ្សាយបទកំណាព្យនេះពីព្រះតេជគុណ ហើយ គុណមាតា ខ្ញុំបាទសូមគោរពមកដល់ លើកដៃតម្តល់លើសិរសា ចំពោះមីងមាលោកយាយតា សូមប្រោសមេត្តាតាមដានស្តាប់ ។ សូមលើកយកពីគុណមាតា នៅក្នុងតម្រាច្រើនសែនច្បាប់ គុណមាតាមិនអាចរ៉ាយរ៉ាប់ ខ្ញុំបាទសូមប្រាប់ថាច្រើនណាស់ ។ មាតាមាតុប្រែថាម៉ែ បកស្រាយជាខ្មែរបានន័យច្បាស់ អ្នកឱ្យកំណើតទាំងក្មេងចាស់ សូមលោកអង្គម្ចាស់បានជ្រាបន័យ ។ តទៅខ្ញុំបាទសូមនិទាន​ ពីកូនដែលមានចិត្តអប្រិយ តវ៉ាម៉ែខ្លួនដោយសម្តី ហ៊ានទារហ៊ានស្តីសុំលុយកាក់ ។ ​​ (កូន) ម៉ែអើយ ! លោកម៉ែពេលប្រើខ្ញុំ នូវការធំដុំកុំភ្លេចប្រាក់ ខំធ្វើការម៉ែដោយទុកដាក់ ទើបកូនសុំប្រាក់ពីលោកម៉ែ ។ ទោះបីប្រើកូនឱ្យលាងចាន ខ្លួនប្រាណកូនបាននឿយហត់ដែរ អញ្ចឹងទើបកូនសុំប្រាក់ម៉ែ ថាតើលោកម៉ែឱ្យឬអី​ ? ។ (ម៉ែ) ឱ ! កូនសំលាញ់មាសម៉ែអើយ ចុងកុំព្រងើយខ្ជិលពេកក្រៃ កូនខំធ្វើការឱ្យពេញដៃ កូនចង់បានអ្វីម៉ែឱ្យបាន ។ ប្រាំបួនខែកន្លងផុតទៅ កូនម៉ែមាសពៅផ្ញើខ្លួនប្រាណ គេងលក់ក្នុងពោះយ៉ាងសម្រាន្ត ម៉ែមិនដែលបានគិតប្រាក់ឡើយ ។ ពេលកូនធំឡើងម៉ែឱ្យបៅ ថ្នាក់ថ្នមកូនពៅមិនកន្តើយ បីកូនឱ្យគេងលើពួកខ្នើយ បក់ឱ្យរហើយខ្លាចកូនក្តៅ ។ សត្វរុយស្រមោចជាសត្វល្អិត មិនឱ្យមកជិតកូនមាសពៅ បីរូបកូនមកថ្នមលើភ្លៅ សុំកូនមាសពៅបានក្តីសុខ ។ ពេលកូនត្រូវការរៀនសិក្សា ម៉ែខំធ្វើការពេញបន្ទុក ទោះបីរងាក្តៅរងទុក្ខ ម៉ែខំសំរុកធ្វើចំការ ។ ខ្លាចកូនពិសីអត់ប្រាក់រៀន ទោះខ្លួនអត់ខ្លានមិនដែលថា ឱ្យតែកូនរស់បានសិក្សា នោះក្តីប្រាថ្នានៃដួងចៃ ។ ពេលកូនសំរេចការសិក្សា ម៉ែរកសង្សារឱ្យកូនថ្លៃ ចង់បានកូនអ្នកណាសូមស្តី បារាំងខ្មែរថៃម៉ែរកឱ្យ ។ មិត្តអ្នកអានជាទីគោរព កំណាព្យនេះតែងឡើងដោយហេតុការណ៍ពិតប្រាកដមួយ ក្នុងសង្គមខ្មែរយើងនាបច្ចុប្បន្ននេះ ខ្ញុំបានជួបគ្រួសារមួយហើយគាត់មានកូនប្រុស ម្នាក់ពេលគាត់ប្រើ​​​​​​​ឱ្យធ្វើការកូនតែងតែទារប្រាក់ពីគាត់ទើបកូននោះធ្វើការដោយ ហេតុតែកូននោះចង់បានប្រាក់ទុកទិញហ្គេមលេង។ ឈន់ សុទ្ធិពង្ស រូបក្នុងរូប រូបក្នុងរូប (3D)